Kabul Tarihi: 14 Nisan 1341 ve 20 Ramazan 1343

Resmi Gazete ile Neşir ve İlânı: 20 Nisan 1341 – Sayı: 95

3.t.Düstur, c.6 – s.183

MADDE 1 – Limanların idare ve temizlenme ve derinlenme, genişlenme, taranmasına, şamandıraların konma ve iyi halde tutulmasına ve bu hususlara müteferri bütün liman işlerinin yapılmasına Hükümet mecburdur.

MADDE 2 – Türkiye limanlarına girip çıkan bütün gemiler işbu kanun ahkâmiyle beraber her limanın icabına ve tahakkuk edecek fennî lüzuma göre demir mevkilerini, rıhtımlara yanaşma, ticaret eşyasının boşanma ve yükleme usullerini ve mevaddı müştailenin çıkarılacağı ve yükletileceği yerleri ve zamanları ve gemilerin limanlarda kalabilecekleri müddetleri velhâsıl limanlarda umumi emniyet ve inzıbatın teminine ait tedbirleri havi Hükümetçe tanzim ve neşredilecek nizamnameler ahkâmına tebaiyete mecburdur. MADDE 2-(Değişik: 5790 – 16.7.2008 / m.15) Türkiye limanlarına girip çıkan bütün gemiler ve deniz araçları bu Kanun hükümlerine tabidirler. Limanların sınırları ile kamu limanlarının yetki alanlarını belirleyen deniz koordinatları, limanlara gelen gemilerin ve gemi dışında kalan her türlü deniz aracının liman içinde seyir, demirleme, rıhtım ve iskelelere yanaşma, şamandıralara bağlama ve buralardan ayrılmalarında uyulacak kurallar ile ticaret eşyası, patlayıcı, yanıcı ve benzeri tehlikeli maddelerin boşaltma ve yükleme yöntemini, yer ve zamanlarını, gemilerin limanda kalabilecekleri süreleri, çevre kirliliğinin önlenmesi ile limanda düzen ve disiplinin sağlanmasına ilişkin diğer hususlar Denizcilik Müsteşarlığınca çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.

MADDE 3 – Gemilerin Hükümete ait şamandıralara ve liman tesisatına yapacakları hasarı gemi sahipleri ve mensup oldukları şirket ve acentalar işbu kanun mucibince tanzimine mecburdur.

MADDE 4 – Liman reisliğinden resmî izin alınmadıkça deniz kıyılarında, iskele, rıhtım, kızak, kayıkhane, tamirhane, fabrika, gazino, depo, mağaza ve umumi deniz hamamları yapılamaz liman reisliğinin yasak ettiği yerlere pasekül, moloz, safra ve süprüntü ve emsali gibi şeyler atılamaz.

MADDE 5 – Limanlar içinde Hükümetin tâyin ve tahdit ettiği yerlerde deniz kıyısına kazık çakmak, doldurmak suretiyle denize tecavüz etmek ve limanların içinde ve deniz üzerinde kahvehane, yemekhane, yatakhane misillû mahaller tesis eylemek veyahut herhangi bir suretle limanların genişliğine halel vermek memnudur.

MADDE 6 – Liman reisliğinden izin alınmadıkça kara sularında dalgıç ameliyatı yapılamaz.

MADDE 7 – (Değişik: 21.09.1935 – 2829 s. Y. m.1) Limanlar dahilinde seyir ve seferin selâmetine engel olabilecek suret ve vaziyette batan bilcümle gemileri ve eşyasını liman reisleri tarafından tâyin olunacak kısa bir müddet zarfında çıkarmağa bunların sahip, kaptan ve acentaları mecburdurlar. Bu müddet gazetelerle ilân ve ilişkiler malûm olduğu takdirde kendilerine noterlik marifetile de tebliğ edilir.

Fenni zaruret veya eşya ve gemiler üzerindeki hukuki vaziyet ve ihtilâf gibi sebeplerle ilişikliler tarafından yapılacak itirazlar üzerine bu müddet İktısat Vekâletince lüzumu kadar uzatılabilir. Sahip, kaptan veya acentaları tarafından tâyin edilen müddetler içinde, çıkarılmıyan gemi ve eşyasını, liman idareleri istedikleri gibi çıkartmağa veya imha ettirmeğe salâhiyetlidir. Liman idarelerince imha edilmiyerek çıkarılabilen enkaz ve eşyayı çıkarma masraflarını ödeyerek almak üzere sahipleri gazetelerle ilân suretile çağrılırlar. Bu ilândan sonra on beş gün geçtiği halde sahiplerince çıkarma masrafı ödenerek alınmıyan enkaz ve eşya liman idarelerinin müracaatı üzerine malmemurları tarafından satılarak bedeli Hazineye irat kaydedilir. Satış bedeli çıkarma masrafından fazla olursa farkı, müracaatlerinde, Hazinece hak sahiplerine verilir.

Batmış olan gemi ve eşyası Devlete ait olduğu surette ilâna lüzum kalmaksızın liman idarelerince çıkartılarak malmemurlarına teslim edilir ve çıkarılamıyacak vaziyette olanları imha ettirilir.

MADDE 8 – Sermayesinden bir kısmını bütçesinden vererek limanlarda yükleme ve boşaltma ve su, kömür dağıtma işlerini tanzim için hisse senetleri nama muharrer her limanda birer anonim Türk şirketi meydana getirmeğe Hükümet mezundur. İstanbul limanı için 1341 senesi nihayetine kadar böyle bir şirketin teşkili mecburidir.

Bugün bu işlerde çalışmakta olan merakibi bahriye sahipleri, işbu merakibe kesilecek kıymet üzerinden şirketlerin hisse senetlerine tercihan tâlip olmak hakkını haizdir. Ancak şirketlerin teşekkülünden itibaren altı ay içinde işbu haklarını istimal etmedikleri halde hakları sâkıt olur. Şirketler mezkûr merakipte çalışan işçileri başkalarına tercihan işletmeğe mecburdurlar. Mezkûr merakibin kıymetleri berrî ve bahrî ticaret odalarından birer âza ile ticaret müdürü ve liman reisi ve merakip sahipleri mümessilinden mürekkep beş kişilik bir heyet tarafından takdir olunur.

MADDE 9 – Belediye hudutları içinde kıyıdan kıyıya insan, hayvan, kum, kireç, kereste vesaire taşıyan veya vapurlara yolcu veya yolcu eşyası nakleden merakibi bahriye serbest çalışabilirler.

MADDE 10 – Bahrî merakibi belediye hudutları içinde nakliye tarifeleri her altı ayda bir defa ticareti bahriye müdürü veya liman reisi ve ticaret odası ve belediyeden ve var ise bahrî ticaret odası ve şirket meclisi idaresinden müntahap birer âza ile mıntıka ticaret müdüründen mürekkep bir komisyonca tanzim ve Ticaret Vekâleti tarafından tasdik olunur.

MADDE 11 – İşbu kanun ile ikinci maddede mezkûr nizamnamelere muhalif hareketi sabit olanlardan beş liradan iki yüz liraya kadar ceza alınır. Mükerrirlerden işbu cezalar iki misli olarak alınır.

Mücazatı nakdiye kararını ita ve infaza liman reisleri salâhiyettardırlar. MADDE 11 – (Değişik: 5728 – 23.1.2008 / m.3) İşbu Kanun ile ikinci maddede mezkür nizamnamelere muhalif hareket edenlere liman başkanı tarafından beşyüz Türk Lirasından yirmibin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir.

MADDE 12 – Sefain ve gemi sahiplerinden veya mensup olduğu şirketlerden işbu kanun ile ikinci maddede mezkûr nizamnameler ahkâmına mugayir hareket edenler hakkında liman memurları tarafından zabıt varakası tanzim ve liman riyasetine tevdi olunur.

MADDE 13 – Kanun ve nizam hilâfında hareketi görülenler liman memurları tarafından tanzim olunacak zabıt varakaları üzerine, liman reisi tarafından yirmi dört saat zarfında daireye davetle isticvap edilir. Serdedecekleri müdafaata göre tahkikatı lâzıme icra ve icap edenler celp ve istima ve tebeyyün edecek hale göre karar tebliğ olunur.

MADDE 14 – Vicahen verilen kararlar katidir. Gıyabi kararlar kabili itirazdır. İtiraz müddeti kararın bizzat mahkûma veya sefinesi mürettebatından veya ailesi efradından birisine tebliği tarihinden itibaren tatil günleri müstesna olmak üzere üç gündür. İstida ile itiraz vukuunda yeniden tahkıkat yapılarak vicahen karara rabtedilir. MADDE 14 – (…) (Madde 14, 8.2.2008 tarih ve 26781 sayılı R.G.’de yayımlanan, 23.1.2008 tarih ve 5728 sayılı Kanun‘un 578. maddesinin (c) bendi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıştır.)

MADDE 15 – Tenfizi lâzım karara müstenit olan cezayi nakdiler derhal liman reisi tarafından tahsil ve vezneye irat kaydolunur. Cezayi nakdiyi derhal veya defaten ödeyemiyen veya bu bapta teminat veya kefalet göstermiyenlerin gemileri beş günden on beş güne kadar seyrüseferden menolunur. Bu müddetin hitamında cezayi nakdiyi yine vermek istemiyenlerin gemilerindeki paraları, yoksa alât ve edevatın gayrı gemideki eşyayı ve bu da kifayet etmezse teçhizatı ve bunlar da kâfi değil ise gemiler liman reisi tarafından haciz ve mezkûr gemiler gazete ile ilân suretiyle tâyin edilecek gün ve mahal ve vakitte usulen müzayede ile satılarak esmanından cezayi nakdî alınır ve fazlası var ise kendilerine verilir. MADDE 15 – 8 (…) (Madde 15, 8.2.2008 tarih ve 26781 sayılı R.G.’de yayımlanan, 23.1.2008 tarih ve 5728 sayılıKanun‘un 578. maddesinin (c) bendi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıştır.)

MADDE 16 – Yukarıki maddelerde yazılan cezalar mücazatı intibahiyeden olup işbu kanun ve ikinci maddede mezkûr nizamnamelerle herhangi bir hareket Ceza Kanununa göre daha ağır bir cezayı ve tazminatı istilzam ederse ait olduğu mahkemelerce kanunun iktızası yapılmak üzere müddeiumumiliğe bildirilir. MADDE 16 – (…) (Madde 16, 8.2.2008 tarih ve 26781 sayılı R.G.’de yayımlanan, 23.1.2008 tarih ve 5728 sayılı Kanun‘un 578. maddesinin (c) bendi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıştır.)

MADDE 17 – Gemi ve süvarilerin incabında alacakları kılavuzların liman idarelerince müseccel olması şarttır.

MADDE 18 – Fırtına sebebiye limanı terketmek mecburiyeti müstesna olmak üzere rüsumu bahriyeyi vermiyen gemilerin seferine müsaade edilmez.

MADDE 19 – Mevcut kanun ve nizamların işbu kanuna uymıyan hükümleri mülgadır.

MADDE 20 – İşbu kanun neşri tarihinden muteberdir.

MADDE 21 – İşbu kanunun icrasına Ticaret ve Adliye Vekilleri memurdur.