Mart-Nisan 1998- DARICA KILAVUZLUK İSTASYONU- DENİZATI Dergisi

    DENİZATI Dergisi; Sayı:  Mart – Nisan  1998

DARICA KILAVUZLUK İSTASYONU

Deniz  Kılavuzluk  A.Ş.  (DEKAŞ)  Tarafından  Hizmete  Sokuldu

Türkiye’nin ilk ve dünyanın da sayılı modern kılavuzluk istasyonlarından birisi olan, Deniz Kılavuzluk A.Ş. (DEKAŞ) tarafından İzmit Körfezi’ne hizmet vermek üzere Darıca’da inşa edilen ve açılışını 20 Mart 1998 günü denizcilikten Sorumlu Devlet Bakanımız Sn. Burhan Kara’nın yaptığı kılavuzluk İstasyonu hizmete girdi. Derneğimiz Yönetim Kurulu’nun da hazır bulunduğu açılışta öncelikle bina gezdirilerek tanıtıldı. Gördüğümüz görüntüler gerçekten mükemmel ve kusursuzdu. Dekaş Darıca Kılavuzluk İstasyonu gemilere çağdaş kılavuzluk hizmeti verecek tüm çağdaş donanıma ve personele sahip olmanın yanında, kılavuz kaptanlarının da tam anlamıyla istirahat edip hizmete hazır olacakları bir biçimde inşa edilerek düzenlenmiş. Ve şimdi Darıca Kılavuzluk İstasyonu; deneyimli kılavuz kaptanları, telsiz operatörleri ve yazıcıları ile gemilere en iyi hizmeti vermeye çalışmakta. Biz de Denizatı Dergisi olarak Yönetim Kurulu Başkanı Kpt. Aykut Erol’dan Kılavuzluk hizmetleri hakkında bir ön bilgi ve Darıca Kılavuzluk İstasyonu hakkında da detaylı bilgi istedik.Türkiye’nin çağdaş dünyada yer almasını sağlayan Darıca Kılavuzluk İstasyonu’nun ülkemize ve tüm denizcilere hayırlı olmasını dileriz.                                                                                                                                                                                                                             Denizatı 

Kpt. Aykut EROL (GV. 66)

Son yıllarda, dünyadaki ticari ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak büyüyen gemi boyutlarıyla birlikte gemilerin taşıdıkları yük tonajı ve bu tonaj içinde yer alan tehlikeli maddelerin çeşitleri ve miktarları artmıştır.

Bu gelişmelerin sonucunda, gemilerin limanlara giriş ve çıkışlarında, dar sulardan geçişlerinde güvenliklerinin sağlanması büyük önem kazanmıştır. Çünkü boyutları büyüyen, taşıdıkları yük içinde tehlikeli yük çeşitleri ve tonajları artan gemilerin yapacağı bir kaza, çevrede yaşayan insanların hayatlarına, denize, havaya, kıyılara, liman, iskele ve tesislerin tümüne çok büyük zarar verebilmektedir.

Dünyada yapılan incelemeler, lMO’nun yazılı belgelerine de yansıdığı gibi, gemi kazalarının % 85’inin insan hatasından kaynaklandığını göstermektedir. İnsan hataları içindeki ana pay da eğitim ve deneyim eksikliğine aittir.

Buna göre, limanlarda ve dar sulardaki gemi kazalarında yer alan insan hatasını ortadan kaldıran en önemli faktör “kılavuz kaptan“lardır. Çünkü bilindiği gibi, kılavuz kaptanlar belirli bir yer için özel olarak eğitilmiş ve yüksek deneyim sahibi olan gemi kaptanlarıdır.

Bir limanın, körfezin ya da dar suyun girişine yaklaşan gemi kaptanlarının yaşadığı stres, uzaktan bir kılavuz motorunun görünmesi ve gelip bordaya yanaşarak kılavuz kaptanı gemisine vermesi sonucunda, kılavuz kaptanın köprüüstüne çıkmasıyla yerini bir rahatlığa ve güvene bırakır.

Bu nedenle, bir limana, körfeze ya da dar suyolunun girişine yaklaşan gemi kaptanları, oraya varışlarında olabildiğince erken ve beklemeksizin kılavuz kaptanlarını bir an önce almak isterler.

Kılavuz kaptan alma ya da çıkarma yerine yaklaşıldığında, uzaktan bir kılavuz motorunun belirerek gelip gemi bordasına yanaşmasının ve kılavuz kaptanı gemiye vermesinin ya da almasının perde arkasında yatan çalışma düzeni, disiplin ve organizasyonun ise birçok kişi farkında değildir.

Oysa bir geminin kılavuz kaptanını zamanında alması ya da çıkartabilmesi için önceden çok iyi plânlanmış, disiplinli bir çalışma ve organizasyon gereklidir. Böyle bir çalışmanın başarısı için, çağdaş araç/gereçler ve bunları kullanacak eğitimli personel gereklidir.

Darıca’daki bu Kılavuzluk İstasyonu 250 m2’lik bir tabana oturan, beş katlı, asansörlü bir bina olarak inşa edilmiştir.

Binanın en üst katında (4. katında) Operasyon Merkezi bulunmaktadır. Ayrıca bu katta, Operasyon Merkezinden camlı bir bölmeyle ayrılmış Operasyon Müdürü Ofisi, Operasyon Müdürü Kamarası, 3 adet telsiz memuru kamaraları, duş ve WC bölümleri, arşiv odası, elektrik kesintilerinde anında devreye girerek binanın özel jeneratörü devreye girinceye kadar bilgisayarlarla, haberleşme cihazlarının çalışmalarını kesintisiz sürdürmesini sağlayan UPS sistemi ve odası vardır.

Binanın en üst katında yer alan Operasyon Merkezinden, Körfez’in girişinden Eskihisar demiryerine kadar olan alan gözle açık bir biçimde görülmektedir. Kendi çapında bir VTS Merkezi olan Operasyon salonunda bulunan konsolun başında bulunan telsiz memuru, elinin altında bulunan telefon, faks, VHF, navteks, rüzgâr ölçer, radar, elektronik harita ve bilgisayar elemanlarını kullanarak gemilerle ilgili tüm bilgileri takip etmenin yanında, oturduğu yerden dışarıya baktığında çıplak gözle de körfezin girişini ve demiryerini görebilmektedir.

Telsiz memuru bilgisayar ekranlarından gemilerin talepnamelerini ve gemiyle ilgili diğer tüm bilgileri (adı, bayrağı, acentesi, Gros tonajı, boyu, suçekimi, hangi tesise yanaşacağı ve ETA’sı v.b.) görebilir. Geliş saati yaklaşan gemiyle VHF yardımıyla temas kurar. Radarın kaplama alanına girdikten sonra gemiyi radardan ve elektronik harita üzerinden de hızı ve rotasıyla birlikte izlemeye başlar. Gemiye gitme sırası gelen kılavuz kaptanı (ki o sırada sabaha karşı saat üç ve kılavuz kaptan kamarasında uyuyor olabilir) dâhili telefonla arayarak hazırlanması için haberdar eder.

Kılavuz kaptan, kamarasındaki ya da dinleme salonundaki renkli televizyonun belirli bir kanalından Operasyon Merkezindeki radar ve elektronik harita görüntülerini görebilir ve gemisinin son durumuna bakarak istasyondan çıkış hazırlıklarını tamamlar.

Operasyon Merkezindeki telsiz memurunun kılavuzluk ve römorkaj hizmetlerinin zamanında ve düzenli verilmesinde çok önemli bir yeri bulunmaktadır. Telsiz memuru, Operasyon Merkezindeki tüm araç-gereçleri ve deneyimini kullanmak ve organizasyonu yapmakla yükümlüdür. Örneğin, İzmit Körfezi’ne herhangi bir tesise yanaşmak üzere gelen bir gemi için şu çalışmaları yapar. Geminin “acente talepnamesi” ile “ordinosu”nun bulunduğunu görür. Körfeze giriş saati yaklaşan ve evrakları tamam olan gemi listesini bilgisayar ekranından izler. Körfeze yaklaşan gemiyle VHF yardımıyla temas kurar, kesin giriş saatini, mevkiini ve draftını öğrenir. Hava durumuna göre, gemiye, kılavuz çarmıhını sancaktan veya iskeleden hazırlatır. Gemiyi radar ekranında ve elektronik harita ekranında işaretleyip izlemeye alır. Geminin yanaşacağı tesis yetkilisiyle ve gerekiyorsa acentesiyle konuşarak, yanaşılacak yerin hazır ve neta olduğunun son teyidini alır. Yanaşılacak tesisi ve geminin acentesini, geminin geliş ve yanaşma saatiyle ilgili bilgilendirerek hazırlık yapmalarını sağlar. İki şirket arasındaki anlaşmaya göre, İzmit Körfezinde römorkör ve palamar hizmetlerini vermekte olan MED MARINE Şirketinin Dilovası’ndaki Operasyon Müdürlüğü’nü, geminin geliş saati, hangi nitelikte kaç römorköre ve palamar motoruna ihtiyaç bulunduğu, geminin hangi tesise yanaşacağı konularında bilgilendirir ve hazırlanmalarını sağlar. Kılavuz kaptana sırası geldiğini haber verir. Kılavuz motoruna haber vererek, kılavuz kaptan kılavuzluk İstasyonundan çıkıp motora geldiğinde onun harekete hazır durumda olmasını temin eder.

Kılavuz kaptan İstasyondan çıkmadan önce ona, geminin adı, bayrağı, acentesi, tonajı, boyu, draftı, yanaşacağı tesis adı, rıhtım numarası ve yanaşmada istenilen sancak, iskele kıçtankara gibi bir özellik varsa bunları belirten yazılı bir bilgi formu verir. Geminin son durumunu izledikten sonra, kılavuz kaptanın, kılavuz motoruyla rıhtımdan ayrılıp gemiye hareket etmesini sağlar. Gemiye, kılavuz kaptanın motorla hareket ettiğini ve gelmekte olduğunu haber verir. Nöbetçi şoförle temas ederek kara vasıtasını yola çıkarır ve gemi rıhtıma yanaştığı zaman, vasıtanın rıhtımda hazır bulunarak kılavuz kaptanı alıp Darıca’daki istasyona geri getirmesini temin eder. Gemiyi bilgisayar ekranındaki portolonlarda, yanaştığı tesisin hangi rıhtımına nasıl yanaştıysa o şekilde çizerek adıyla birlikte işaretler.

İzmit Körfezi’ne giriş yaparak, bir tesise yanaşacak bir gemi için yukarıda verdiğimiz, Kılavuzluk İstasyonunun organizasyon çalışmalarının her biri aslında en az iki kez tekrarlanılarak ve sürekli kontrol edilerek yürütülür. Kuşkusuz birbirine yakın zamanda birkaç gemi giriş ve çıkışı olduğunda, Kılavuzluk İstasyonundaki Operasyon Merkezinin bir arı kovanı gibi çalıştığını tahmin etmek hiç de zor değildir.

DEKAŞ’ın Darıca’da inşa ettirdiği, çağdaş donanımlı kılavuzluk istasyonunun en üst katında yer alan Operasyon Merkezinden başka diğer katlarında da şu olanaklar bulunmaktadır:

Giriş Katında:

• Resepsiyon,
• 45 kişilik, özel tavandan inip-çıkan perdeli, yazı tahtalı, ses düzenli, ısıtma-soğutma sistemiyle havalandırmalı bir konferans salonu,
• 45 kişilik bir kafeterya,
• Bir toplantı, okuma ve kitaplık odası,
• Soyunma, giyinme ve duş olanaklı vücut kondisyon aletleriyle donatılmış bir sağlık ve spor merkezi,
• Kazan dairesi ve özel çelik içme suyu tankı.

1. ve 2. Katlarda:

• Her bir katta 8 adet, olmak üzere, toplam 16 adet, nöbette bulunan kılavuz kaptanlara ait, özel banyo ve tuvaleti bulunan, renkli televizyonlu, mini buzdolaplı, ısıtma ve soğutma sistemleri duvardan düğmeyle kumandalı, gündüz rahat uyunabilmesi için normal perde ve tüle ek olarak stor perdeli, çift ısı camlı, ses ve ısı izolasyonlu, telefonlu, özel yapılmış mobilya ile döşenmiş, beş yıldızlı otel konforunda kamaralar.

3. Katta:

• Kılavuz kaptanlar için 24 kişi kapasiteli yemek salonlu, balkonlu, TV izleme ve dinlenme mekanı,
• Sigara ve TV salonu,
• Gerektiğinde 100 kişiye hizmet verebilecek kapasitede tezgâh, ocak, dolap, buzdolabı ve bulaşık yıkama makinesiyle donatılmış bir mutfak,
• Erzak odası,
• Personel için yemek, dinlenme ve TV salonları,
• Personel için soyunma-giyinme ve duş bölümleri.

4. Katta yer alan Operasyon Merkezini ise daha önce anlatmıştık.

DEKAŞ Darıca Kılavuzluk İstasyon binasının sıcak-soğuk iklimlendirilmesi fan-coil sistemi ile yapılmaktadır. Isıtma giriş katındaki kazan dairesinde bulunan sıvı yakıtlı bir kazan, soğutma ise bahçeye yerleştirilmiş bir çiller grubu tarafından sağlanmaktadır. Tüm mekânlarda ısı duvarlarda bulunan düğmeler yardımıyla termostatlı ve otomatik biçimde kontrol edilmekte, bina içindeki havanın kalitesi dışarıdan alınan taze hava ile desteklenerek temiz tutulmaktadır.

Elektrik kesintilerine karşı bilgisayarların ve diğer elektronik sistemlerin, anında devreye giren UPS sistemi ile korunmasının yanında, tüm bina kapasitesini karşılayacak bir jeneratör grubu vardır.

Bina hem sulu hem de elektronik kontrolle yangına karşı korunmuştur. Bunun için bahçede, normal kullanma suyu dışında, 10 ton’luk su deposu ve doğrudan jeneratörden beslenen ayrı bir yangın hidroforu bulunmaktadır. Ayrıca genel mekânlarda duman ve ısı algılayıcılar ile kat ve oda bazında tüm elektrik sistemi kaçak akım röleleri ile desteklenmiştir. Jeneratör ve su deposu bahçede olduğu için yangın söndürme sistemi yangından etkilenmeden çalışabilecektir. Ayrıca, binanın arkasında bahçeye inen bir yangın merdiveni bulunmaktadır.

Binaya dıştan bohçalama yöntemi ile ısı yalıtımı yapılmış, doğramalarda ısı bariyerli alüminyum, pencerelerde ise dışta anti reflekte renkli ve temperli, içte alçak-yüksek ısı bariyerli ısıcam kullanılmıştır. Böylece, tüm binada yaz-kış maksimum enerji tasarrufu sağlanmıştır.

Tüm koridorlar ve giriş mekânları fotoselle çalışan, hareket algılayıcı sensorlarla donatılmış ve buralardaki elektrik tüketimi minimuma indirilmiştir.

Binanın ana giriş kapısı, burada bulunan kameraya bağlı bir görüntü ve ses düzeni ile Operasyon merkezindeki konsol üzerindeki bir ekrandan kontrol edilip, otomatikle açılmaktadır.